W dobie koronawirusa
Psycholog radzi:
1. Czym jest stres i kiedy nam szkodzi?
Stres można zdefiniować jako fizjologiczną reakcję organizmu (nerwową i hormonalną) w odpowiedzi na różnego rodzaju bodźce. W niebezpieczeństwie u człowieka aktywuje się autonomiczny układ nerwowy. Zaczyna wydzielać hormony stresu, takie jak kortyzol, a także adrenalinę. Zwiększa się częstość jego oddechów, przyspiesza puls, podwyższa się ciśnienie krwi, mięśnie szkieletowe zostają mocniej ukrwione. Cały organizm przygotowuje się do ucieczki lub walki. W związku z tą reakcją zostają zatrzymane energochłonne procesy organizmu, które nie są w tym momencie potrzebne: trawienie i funkcje płciowe zahamowane, mięśnie jelitowe zostają rozluźnione, zmniejsza się aktywność układu immunologicznego i produkcja przeciwciał. Krótkotrwały stres ma charakter adaptacyjny i mobilizuje nas. Długotrwały osłabia zdolności immunologiczne organizmu.
2.Stres w sytuacji pandemii Covid-19
Rozszerzająca się w bardzo szybkim tempie epidemia koronawirusa wprowadziła nas wszystkich w nową rzeczywistość. Dla wielu osób może być ona stresująca. Codzienne życie ludzi na całym świecie uległo absolutnemu przewrotowi. Szerząca się zaraza, nagłe zmiany i zagrożenie życia są obiektywnym powodem do reakcji stresu. Ważne jednak, aby nie stał się on przewlekły i nie osłabiał nas w sposób chroniczny. Jak możemy poradzić sobie w tej nowej, wymagającej sytuacji?
3.Strategie zarządzania stresem
Oto kilka istotnych strategii zarządzania stresem w obliczu pandemii. Ważne, abyśmy stale poszukiwali nowych sposobów na redukcję stresu. Charakterystykę poniższych sposobów znajdziesz poniżej:
• Rób przerwy w śledzeniu informacji o pandemii
• Podejmuj próby zachowania codziennej rutyny
• Wypróbuj różne techniki rozluźniające. Przetestuj kilka z nich i wybierz optymalną strategię dla siebie
• Podejmuj przyjemne aktywności
• Poszukaj profesjonalnej pomocy w przypadku rozwinięcia się Zespołu Stresu Pourazowego oraz Wtórnego Zespołu Stresu Pourazowego
• Poszukaj wsparcia i nie bój się prosić o pomoc w przypadku doświadczania żałoby
• Zapewnij sobie wsparcie innych i bądź na bieżąco w kontakcie z najbliższymi
• Znajdź swój sposób na redukcję stresu
Objawy lęku
Zbyt silne emocje, lęk mogą prowadzić do przeciążenia organizmu, dekompensacji. Nadmierne napięcie nerwowe może powodować m.in.:
-zaburzenia snu
-zaburzenia apetytu
-obniżony nastrój
-obawę, że możemy zarazić się wszędzie
-zbyt częste, przesadne mycie rąk
-ciągła dezynfekcja ciała
-pocenie się
-przyspieszona akcja serca
-uciekanie we własne myśli, fantazje
Jeżeli cała rodzina jest w domu, to nierzadko dochodzi do sytuacji spornych. Jak je eliminować?
Tu przyda się dyplomacja i delikatność oraz bardzo dużo empatii. Każdy z domowników ma swoją wytrzymałość i każdy będzie prędzej, czy później szukał ujścia dla nagromadzonych emocji: od lęku, po złość, bezradność. Ustalanie zasad i otwarta komunikacja jest tu najlepsza.
Dzieci też się stresują
Reakcja dzieci i nastolatków zależy w dużym stopniu od tego, jak zachowują się dorośli w ich otoczeniu - podkreślają eksperci CDC. Rodzice, którzy reagują ze spokojem i pewnością, będą stanowić wsparcie dla swoich dzieci. Dlatego tak ważne jest, by opierać się na sprawdzonych informacjach na temat wirusa.
Nie wszystkie dzieci reagują na stres w ten sam sposób. U najmłodszych można obserwować zwiększoną płaczliwość lub rozdrażnienie, a nawet powrót zachowań z których dziecko wyrosło, jak moczenie nocne. Wśród innych objawów nadmiernej reakcji stresowej na epidemię eksperci wymieniają: smutek, nasilone zamartwianie się, niezdrowe zachowania dotyczące snu czy jedzenia, a u nastolatków również nadmierną drażliwość, tzw. złe zachowanie, problemy z koncentracją uwagi, unikanie obowiązków szkolnych, jak również aktywności, które w przeszłości sprawiały dziecku radość, bóle głowy i ciała bez konkretnej przyczyny, a także sięganie po alkohol, papierosy i inne substancje psychoaktywne.
Rodzice mogą pomóc dzieciom w łagodzeniu stresu związanego z pandemią poprzez rozmowę, rzeczowe i przystępne przedstawienie faktów. Ważne jest też, by dać dzieciom i nastolatkom poczucie bezpieczeństwa, pozwolić na wyrażenie emocji, takich jak zdenerwowanie, złość, a także podzielić się z nimi własnymi sposobami na rozładowanie stresu.